Janis Joplin: Η βασίλισσα της ροκ

Η Janis Joplin, η βασίλισσα του Rock and Roll, των Psychedelic Blues και της αντισυμβατικής κουλτούρας με τη χαρακτηριστική φωνή της κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της στην ιστορία της ροκ.

Η καλύτερη λευκή φωνή της blues έσβησε σαν σήμερα, 4 Οκτωβρίου του 1970, σε ηλικία μόλις 27 ετών, αφήνοντας πίσω της τεράστια παρακαταθήκη που επηρέασε και θα εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές μουσικών.

Ο αντισυμβατικός τρόπος ζωής της ήταν έκδηλος στο στυλ και το ντύσιμο της, έζησε έντονα, ήταν μια αυθεντική ροκ προσωπικότητα με την πραγματική έννοια του όρου και δεν της άρεσαν να την αποκαλούν "σταρ".

Της άρεσαν τα τατουάζ, τα οποία τότε δεν ήταν καθόλου της μόδας, και είχε χτυπήσει ένα στον καρπό και ένα σε σχήμα καρδιάς στο αριστερό της στήθος.

"Το tattoo στον καρπό μου είναι για όλους, το άλλο στο στήθος μόνο για τους πολύ καλούς μου φίλους"

Ήταν φιλόζωη και εκτός απο τον αγαπημένο της σκύλο George είχε για συντροφιά της ένα ψαράκι που το φώναζε Charley, ένα κουτάβι, που του έδωσε το όνομα Thurber απο τον αγαπημένο της σκιτσογράφο και συγγραφέα James Thurber, και μια γάτα που άκουγε στο όνομα Sam.

Σήμα κατατεθέν της έγινε αργότερα και η "ψυχεδελική" της Porsche 356c την οποία αγόρασε μεταχειρισμένη το 1968 για $3.500 και που δεν ήταν λίγες οι φορές που έβγαζε με αυτήν βόλτα τον σκύλο της George. Η Porsche 365c 1600 Cabriolet του 1965 ήταν ζωγραφισμένη στο χέρι και πρόσφατα βγήκε σε δημοπρασία με τιμή εκκίνησης τα 400.000 δολάρια.

Αρχικά το αυτοκίνητο ήταν λευκό αλλά η νέα του ιδιοκτήτριά το μετέτρεψε σε ένα απο τα πλέον αναγνωρίσιμα οχήματα της ροκ, με τα χαρακτηριστικά ψυχεδελικά του σχέδια και χρώματα.

Η Janis Lyn Joplin γεννήθηκε στο Port Arthur του Τέξας στις 19 Ιανουαρίου του 1943.

Η εφηβεία της ανέδειξε το ταλέντο της στη ζωγραφική. Το ενδιαφέρον της για τη ζωγραφική ήταν πολύ έντονο και αφιέρωνε πολλές ώρες στο αγαπημένο της χόμπι μέχρι που έπεσε στα χέρια της ένας δίσκος της Bessie Smith που της έδωσε το έναυσμα να ασχοληθεί με το τραγούδι. Αποφάσισε να γίνει τραγουδίστρια, γράφτηκε σε μια τοπική χορωδία και διεύρυνε τα μπλουζ ακούσματά της.

Η Bessie Smith θεωρούταν η Αυτοκράτειρα της blues, έχασε τη ζωή της το 1937 σε ηλικία 43 ετών σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και θάφτηκε σε ανώνυμο τάφο. Η επιρροή της Bessie Smith στην Janis ήταν τόσο μεγάλη που τον Αύγουστο του 1970 για να την τιμήσει, έδωσε χρήματα για να φτιαχτεί μια κανονική ταφόπλακα στο μνήμα της άτυχης τραγουδίστριας.

Πέρα απο την Bessie Smith, την Janis επηρέασαν σε βάθος οι Ma Rainey και Lead Belly, ενώ λάτρευε την Billie Holiday και κουβαλούσε πάντα μαζί της σε σημαντικές στιγμές  την  αυτοβιογραφία της με τίτλο "Lady Sings The Blues" για την οποία οι φίλοι της έλεγαν πως είναι η βίβλος της.

Στο σχολείο οι συμμαθητές της απέφευγαν να την κάνουν παρέα και την αποκαλούσαν "γουρούνι"  και "φρικιό" λόγω του βάρους της και των ουλών στο πρόσωπό της απο δερματική ασθένεια.

Αποφοιτώντας παρακολούθησε κάποια μαθήματα στο τμήμα κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Lamar (Lamar State College of Technology) και αργότερα πήρε μεταγραφή στο πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ωστιν απο το οποίο δεν αποφοίτησε λόγω της επιλογής της να ασχοληθεί με το τραγούδι.

Η πανεπιστημιακή εφημερίδα The Daily Texan, στις 17 Ιουλίου 1962 της έκανε ένα αφιέρωμα ένα με τίτλο: "Τολμά να είναι διαφορετική".  Το άρθρο ξεκινούσε: "Περπατά ξυπόλυτη  όταν τό θέλει, φορά  Levi's στο σχολείο, επειδή τής είναι πιο άνετα και παίρνει παντού μαζί της την ώτοχαρπ (autoharp = κανονάκι με συγχορδίες), εάν θέλει να ακούσει μουσική. Το όνομά της είναι Janis Joplin" 

Η ίδια αργότερα είχε πει:

"Ζωγράφιζα, διάβαζα, σκεφτόμουν και δεν μισούσα τους νέγρους." 

Η πρώτη φορά που ηχογραφήθηκε τραγούδι της ήταν τον Δεκέμβριο του 1962, στο σπίτι ενός συμφοιτητή της, που 20χρονη Janis ηχογράφησε το blues κομμάτι "What Good Can Drinkin Do".

Το 1964 και ενώ είχε μετακομίσει προσωρινά στο Σαν Φρανσίσκο, συνέθεσε με τον κιθαρίστα των Jefferson Airplane,  Jorma Kaukonen, επτά blues τραγούδια, τα "Typewriter Talk", "Trouble In Mind", "Kansas City Blues", "Hesitation Blues", "Nobody Knows You When You're Down And Out", "Daddy, Daddy Daddy" και "Long Black Train Blues", τα οποία κυκλοφόρησαν αργότερα όλα μαζί στο άλμπουμ "The Typewriter Tape".

Εκείνο το διάστημα η χρήση ναρκωτικών απο την ίδια και η κατανάλωση αλκοόλ αυξήθηκαν κατακόρυφα και οι φίλοι της την έπεισαν να επιστρέψει στη γενέτειρά της.

Αγαπημένο της ποτό ήταν το ουίσκι Southern Comfort το οποίο συνήθιζε να πίνει απο το πρωί μέχρι το βράδυ. Η εμμονή της στο Southern Comfort λειτούργησε ως διαφήμιση και η εταιρία για να την ευχαριστήσει της έκανε δώρο ένα παλτό απο γούνα αγριόγατας.

Με την επιστροφή της στο Port Arthur  άλλαξε τρόπο ζωής. Σταμάτησε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, υιοθέτησε την περίφημη "Κυψελοειδή" της κόμμωση και ταυτόχρονα έγραψε άλλα επτά κομμάτια, τα οποία εκδόθηκαν όλα μαζί στο άλμπουμ "This is Janis Joplin 1965", που κυκλοφόρησε το 1995.

Το 1966 η φωνή της προσέλκυσε το ροκ συγκρότημα Big Brother and the Holding Company, και ο Chet Helms της πρότεινε να ενταχθεί στην μπάντα, ως frontwoman όπως κι έγινε. Συμμετείχε σε ηχογραφήσεις τραγουδιών και σε περιοδείες της μπάντας, ταυτόχρονα όμως ξεκίνησε ξανά τη λήψη ναρκωτικών και αλκοόλ.

Το 1968 ξεκίνησαν και οι τηλεοπτικές της εμφανίσεις με αποτέλεσμα η δημοτικότητά της να αρχίζει να ανεβαίνει κατακόρυφα. Άρχισε να γίνεται γνωστή ως Janis Joplin and Big Brother & the Holding Company  κάτι που έδειχνε να ενοχλεί τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, αποχώρησε απο το συγκρότημα προκειμένου να δημιουργήσει τη δική της μπάντα και σχημάτισε την Kozmic Blues Band.

Το 1969, οι Kozmic Blues Band έκαναν περιοδεία σε Ευρώπη και Β.Αμερική όπου ένας απο τους σταθμούς της ήταν και το Woodstock στις 17 Αυγούστου του 1969. Στη δεκάωρη αναμονή της στο Woodstock, η μεγάλη νευρικότητα που της δημιουργήθηκε βλέποντας την λαοθάλασσα του κοινού, την έκανε να καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ και ηρωίνης, που είχε ως αποτέλεσμα, να βραχνιάσει η φωνή της και, αν και τελικά κατάφερε να ενθουσιάσει τόσο πολύ το πλήθος που χαρακτήρισε εμφάνισή της από τις καλύτερες του τριημέρου, να μην μπορεί να τραγουδήσει.

Ανα διαστήματα η φωνής της έτρεμε, πολλές φορές τα λόγια της στη σκηνή δεν έβγαζαν νόημα και δυσκολευόταν να χορέψει. Η μέτρια εμφάνισή της ενδεχομένως να την ώθησε στην απόφασή της να μη συναινέσει η εμφάνιση της μπάντας να συμπεριληφθεί στο "Woodstock: Music from the Original Soundtrack" που κυκλοφόρησε αργότερα.

Την ίδια  χρονιά μετά την αποχώρηση του κιθαρίστα Sam Andrew, το συγκρότημα διαλύθηκε και η Janis ίδρυσε τους Full Tilt Boogie Band, με τους οποίους συμμετείχε στο φεστιβάλ Express στις 4 Ιουλίου του 1970. Tην ίδια χρονιά ταξίδεψε μαζί με τη φίλη της και σχεδιάστρια Linda Gravenites στη Βραζιλία. Εκεί γνώρισε τον David George Niehaus ο οποίος τη βοήθησε να ξεφύγει από τα ναρκωτικά κι έζησε μαζί του για μερικές εβδομάδες.

Με την επιστροφή της στις ΗΠΑ η Janis δεν άργησε να ξαναγυρίσει στις παλιές κακές της συνήθειες και τα ναρκωτικά μαζί με το αλκοόλ έγιναν πάλι γι'αυτήν καθημερινότητα. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε την βασική αιτία για τον χωρισμό της με τον Niehaus.

Με τους Full Tilt Boogie Band, τους οποίους πλαισίωναν κυρίως νεαροί Καναδοί, η θρυλική τραγουδίστρια έμεινε αρκετά ικανοποιημένη και τον Μάιο του 1970 ξεκίνησε ζωντανές εμφανίσεις, ενώ λίγες εβδομάδες νωρίτερα (τον Απρίλιο) έπαιξε με τους Big Brother and the Holding Company σε δύο reunion συναυλίες. Απο τις εν λόγω συναυλίες μάλιστα κυκλοφόρησαν ζωντανές ηχογραφήσεις το 1972.

Τον Αύγουστο του 1970, ξεκίνησε να ηχογραφεί με τους Full Tilt Boogie Band ένα νέο άλμπουμ με τον θρυλικό παραγωγό των Doors, Paul Rothchild.

Στις 4 Οκτωβρίου η Janis δεν εμφανίστηκε στο στούντιο Sunset Sound Recorders, κάτι που δεν συνήθιζε να κάνει, και προκάλεσε ανησυχία στον Rothchild που μαζί με τον μάνατζέρ της, John Cooke, πήγε στο ξενοδοχείο Landmark που διέμενε η ίδια για να δει τι συμβαίνει.

Φτάνοντας στο ξενοδοχείο είδε στο πάρκινγκ τo αυτοκίνητο της. Μπαίνοντας στο δωμάτιο, την αντίκρισε νεκρή, δίπλα στο κρεβάτι της. Η επίσημη αιτία θανάτου ήταν η υπερβολική δόση ηρωίνης, συνδυαζόμενη με αλκοόλ.

Η σωρός της αποτεφρώθηκε στο Pierce Brothers Westwood Village Mortuary, στο Λος Άντζελες και οι στάχτες της σκορπίστηκαν από ένα αεροπλάνο στον Ειρηνικό Ωκεανό και στο  Stinson Beach. Μια μικρή τελετή σε κλειστό οικογενειακό κύκλο έλαβε χώρα στο Pierce Brothers, στην οποία παραβρέθηκαν μόνο οι γονείς της και η θεία της μητέρας της.

Στη διαθήκη της, η Janis άφηνε 1,500 δολάρια για τη διοργάνωση μιας αποχαιρετιστήριας γιορτής, στην περίπτωση που πέθαινε. Η γιορτή αυτή έγινε στις 26 Οκτωβρίου του 1970, στο Lion's Share του Σαν Ανσέλμο της Καλιφόρνιας, όπου παρευρέθηκαν η αδελφή της Laura, η Peggy Caserta, ο Seth Morgan και στενοί της φίλοι, όπως οι John Cooke, Bob Gordon, Jack Penty και ο tattoo artist Lyle Tuttle.

Η Janis Joplin ως μέλος πλέον του Club 27 θα κάνει παρέα με τον Jim Morrison που την θαύμαζε και τον οποίο είχε χτυπήσει με ένα μπουκάλι ουίσκι στο κεφάλι, με τον Jimi Hendrix και άλλους φίλους της.

Μια σπουδαία φωνή, που αν και έφυγε νωρίς πρόσφερε στη ροκ τα μέγιστα .

'Lv' for bbr