Ο Σάκης Τόλης, μιλά στο BBR. Διαβάστε παρακάτω αναλυτικά όλα όσα μας είπε, o ιθύνων νους των Rotting Christ, σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης...
bbr: 25 χρόνια Rotting Christ. Γυρνώντας πίσω στο χρόνο, πιστεύατε ποτέ οτι θα είχατε την εξέλιξη που έχετε τώρα σαν μπάντα;
Σάκης Τόλης: Δεν νομίζω να ξεκινάει κάποιος και να έχει στόχο να γίνει γνωστός. Εντάξει υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που σκέφτονται έτσι, αλλά η συμβουλή μου είναι οτι όταν ξεκινάς κάτι, κάνεις μια κατάθεση ψυχής, η οποία δεν έχει σαν στόχο να γίνεις μεγάλος. Άμα θέλεις να γίνεις μεγάλος πίστεψέ με θα ακολουθήσεις ένα σύστημα το οποίο θα σε κάνει να διαλύσεις την μπάντα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Το όνειρό μας, όταν παίξαμε στην πρώτη πρόβα, ήταν να κάνουμε κάποια στιγμή ένα live. Και ήταν αρκετό. Φτάσαμε σε ένα σημείο να γιορτάζουμε το χιλιοστό μας live και πραγματικά νιώθουμε υπέροχα που κάναμε το όνειρό μας πραγματικότητα.
Πως εμπνευστήκατε το όνομά σας; Σας δημιούργησε κάποια προβλήματα και αν ναι, πως αντιδράσατε σε αυτά; Έχω σημειώσει κι ένα όνομα, Gary Bauer!
Για τον Αμερικάνο λες. Η δεκαετία του '80 ήταν μια φονταμενταλιστική εποχή για την Ελλάδα. Είχε μεγάλη δύναμη, η θρησκεία, ο συντηρητισμός, και εμείς σαν νέα παιδιά είχαμε μια επαναστατική τάση να 'ενοχλούμε' τον κόσμο, ίσως με ακραίο τρόπο μερικές φορές και αυτός είναι ο λόγος που διαλέξαμε ένα όνομα που θα ενοχλούσε. Φυσικά ήταν μια εποχή πιο ρομαντική, χωρίς κάμερες, χωρίς YouTube, χωρίς Facebook. Φυσικά το όνομα αυτό δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα θρησκείας πιστεύω στην εποχή μας, έχουμε πολύ πιο σοβαρά προβλήματα. Κρατήσαμε το όνομα αυτό επειδή είμαστε εναντίον κάθε θρησκείας και αυτό το κρατήσαμε μέσ' το χρόνο και το προσαρμόσαμε στα νέα δεδομένα. Σίγουρα οι Rotting Christ δεν είναι μια μπάντα επαναστατική, ακραία ή κάποια ισάξια του Νορβηγικού black metal οι οποίες εκφράζονται ακραία, αλλά σίγουρα με τον τρόπο μας εκφράζουμε κάποια ελευθερία θα έλεγα, μέσα απο αυτό το όνομα, και αυτός είναι ο λόγος που το κρατήσαμε όλα αυτά τα χρόνια. Φυσικά πολλές φορές μας έφερε προβλήματα και ακόμα μας φέρνει, για παράδειγμα πριν απο ένα μήνα ακυρώσαμε μια συναυλία στην Μαλαισία, στην Κουάλα Λουμπούρ, επειδή η Βουλή τους, έμαθε το όνομά μας και ακύρωσε το όλο γεγονός. Έχουμε πολλά προβλήματα πχ στη Αμερική, στην πρόσφατη περιοδεία μας, κάποιοι φανατικοί χριστιανοί μας έλεγαν να φύγουμε απο την χώρα τους, οτι δεν είμαστε ευπρόσδεκτοι, έβγαιναν με ντουντούκες, διάβαζαν το Ευαγγέλιο ... έχουμε πολλές τέτοιες στιγμές στην ιστορία μας. Το όνομά μας το κρατάμε γιατί πιστεύουμε στην ελευθερία του λόγου και γενικά πιστεύουμε οτι η τέχνη είναι το μοναδικό μέρος που μπορεί κάποιος άνθρωπος να έχει άσυλο στις ιδέες. Στην τέχνη επιτρέπονται όλα. Στην τέχνη ναι, όχι παντού, αλλά στην τέχνη σίγουρα ο καθένας, όσο ακραίες ιδέες και να έχει, έχει άσυλο.Οπότε εμείς αυτή την ιδέα, την ανεξιθρησκεία και την ελευθερία του λόγου, την υποστηρίζουμε.
Εντάξει δεν το κάνουμε για να ενοχλεί, πιο πολύ θα θέλαμε τον κόσμο να αγαπάει την μουσική μας, την τέχνη μας, αλλά ναι, σίγουρα το οτι ακόμα ο κόσμος ασχολείται, μπορούμε να πούμε οτι πιάνει και λίγο τόπο. Σίγουρα δεν θα το έλεγα επιτυχία ή όχι, θα δείξει η ιστορία αν είναι επιτυχία ή όχι, αλλά σίγουρα εμείς το κρατάμε διότι πάνω απ'όλα αγαπάμε και τις ρίζες μας και τον κόσμο που μας έχει στηρίξει. Οι Rotting Christ γενικά δεν είναι μια μπάντα που μπορεί να ακούγεται απο τον καθένα, άσχετα αν έχει περάσει λίγο κάποια όρια και σε ξέρουν κάποιοι που δεν έχουν σχέση, αλλά σίγουρα εμείς ξεκινήσαμε underground και underground θέλουμε να μείνουμε.
Underground είναι ούτως ή άλλως και αυτό είναι το σωστό.
Έχει αρχίσει και φεύγει λίγο απο τα όρια του undergound και αυτό λίγο με ανησυχεί για να πω την αλήθεια, διότι εμείς είμαστε fan πάνω απ'όλα. Είμαστε άνθρωποι που αγαπάμε αυτό που κάνουμε κι έτσι θα συνεχίσουμε. Δεν θέλουμε να πουληθούμε, ούτε να ακολουθήσουμε το σύστημα. Ούτε θα μας δεις στις τηλεοράσεις, ούτε θα μας δεις σε μεσημεριανά, παρά το γεγονός πιστεύω, οτι έχουμε κάνει πράγματα τα οποία είναι πολύ ανώτερα απο αυτά των 'μαϊντανών' που βγαίνουν στις τηλεοράσεις.
Έχετε επηρεάσει πολλά νέα συγκροτήματα
Είναι τιμή μου!
Οι δικές σας επιρροές ποιες είναι;
Εγώ νιώθω την επιρροή, εκτός απο την μουσική, και απο αυτά που πράττουμε σαν μπάντα. Δηλαδή η ιστορία μας, ο τρόπος που δουλεύουμε, έχει επηρεάσει πραγματικά πολλές μπάντες και αυτό θέλω να το πω. Και αυτό είναι χαρά μου. Δεν με ενδιαφέρει πιο πολύ να επηρεάσω μουσικά, αλλά σίγουρα θα ήθελα να επηρεάσω με τον τρόπο που δουλεύουμε, τον τρόπο που βάζουμε στόχους και χαίρομαι πάρα πολύ. Εμάς οι επιρροές μας δυστυχώς δεν ήταν απο τον χώρο, γιατί εμείς τον ξεκινήσαμε. Την δεκαετία του '80 δεν είχαμε κάποια μπάντα ελληνική, υπήρχαν ένα δυο οι οποίες δεν είχαν μυρωδιά τι γινόταν στον κόσμο κι αποφασίσαμε εμείς σιγά σιγά να επηρεαστούμε απο τον τρόπο ζωής της τότε σκηνής που γεννιόταν. Μουσικά είμαστε σίγουρα επηρεασμένοι απο μπάντες πρώτης γενιάς του black metal, βλέπε Bathory, Venom, Celtic Frost, Hellhammer, όλες αυτές τις μπάντες. Αλλά μετά συνεχίσαμε, βρήκαμε τον δικό μας δρόμο και πιστεύω φτάσαμε στο σημείο, μόλις κάποιος ακούει Rotting Christ, να καταλαβαίνει οτι ακούει Rotting Christ και αυτή είναι μεγάλη υπόθεση για εμάς.
Ελληνικό black metal κατα κάποιον τρόπο, όπως το ονομάζουν τουλάχιστον
Δεν θα το έλεγα ακραίο black metal, υπάρχουν μπάντες που παίζουν πολύ πιο black metal απο εμάς, αλλά είμαστε γενικά metal και μπορείς να το πεις όπως θέλεις.
Πως θα περιγράφατε τη μουσική σας και απο τι εμπνέεστε;
Την μουσική μου την περιγράφω metal και μπορείς να την πεις όπως θέλεις. Επειδή είμαι ο μοναδικός συνθέτης της μπάντας, γράφω μουσική όταν δεν νιώθω χαρούμενος. Όταν είμαι χαρούμενος δεν μπορώ να πιάσω μια κιθάρα και να εκφραστώ, δεν ξέρω γιατί, πιστεύω οτι έχω λύσει τα προβλήματα της ζωής μου. Όταν νιώθω 'κάπως' πιάνω μια κιθάρα, σκέφτομαι ένα κομμάτι, αποδρώ απο την καθημερινότητα και αυτή είναι η έμπνευσή μου. Γράφω μουσική πιο πολύ για να ταξιδέψεις, όχι για να κάνω κάποια πολιτική επανάσταση. Είμαστε πολιτικοποιημένα άτομα, ξέρουμε τι γίνεται στον κόσμο, δεν είμαστε απο άλλο πλανήτη, αλλά στην μουσική μας θέλουμε κάποιον να ταξιδέψει μαζί μας. Να τον κάνουμε να ξεχάσει και να μπει σε κάποια σκοτεινά μονοπάτια, έτσι για να ξεφύγει, σαν να βλέπει μια ταινία.
Ποιο τραγούδι και ποιο album θα θέλατε να είχατε γράψει;
Είναι τόσα πολλά που θα ήθελα να γράψω, τι να πρωτοδιαλέξω...
Το πρώτο που σου έρχεται στο μυαλό;
Θα ήθελα για παράδειγμα απο Bathory το "Under The Sign Of Black Mark"
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που θα θέλατε να συνεργαστείτε και ποιοι;
Δεν θα ήθελα αυτήν τη στιγμή να συνεργαστώ με κάποιον, πιστεύω οτι έχω βρει τον δικό μου δρόμο. Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που τους θαυμάζω και τους θεωρώ άπιαστους, αλλά θα ήθελα να συνεχίσω τον δρόμο μόνος μου, να δημιουργώ μουσική, και αν κάτσει κάποια στιγμή να συνεργαστώ με κάποιους απο τους Celtic Frost παραδείγματος χάρη, ή απο Triptykon, σίγουρα δεν θα έλεγα όχι. Αλλά είναι λίγο άπιαστα τα όνειρα αυτά, δηλαδή δεν νομίζω κάποια μέρα να ξυπνήσει κάποιος απο αυτούς και να μου πει 'Σάκη θέλω να συνεργαστούμε'. Μάλιστα συνεργάζομαι και με ανθρώπους που δεν είναι πολύ στον χώρο, το έχω αποδείξει και με τους τελευταίους δίσκους αυτό, που συνεργάζομαι με κόσμο που δημιουργεί ατμοσφαιρική μουσική μεν, αλλά δεν είναι μέταλ. Η συνεργασία για παράδειγμα με την Diamanda Galas ήταν για μένα μεγάλη τιμή.
Τρομερή καλλιτέχνιδα. Μιλάμε για υψηλό επίπεδο και αυτή η συνεργασία μου με έκανε να νιώσω υπέροχα.
Είδες και κάτι διαφορετικό εκτός του metal, που επίσης είναι undergound αυτό που κάνει σαν είδος.
Ακριβώς. Εννοείται.
Ποια είναι η καλύτερη συναυλιακή σας εμπειρία;
Η Νότια Αμερική είναι μια εμπειρία θα έλεγα καθημερινή, οπότε δεν θα ήθελα να διαλέξω μια συγκεκριμένη, αλλά αν παίξεις στη Βραζιλία παραδείγματος χάριν, είναι πραγματικά μια υπέροχη εμπειρία. Φυσικά και τα live μας στην Αθήνα, μην ξεχάσουμε και το πρόσφατο και για μένα απο τα καλύτερα που έχουμε παίξει και με την καλύτερη ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε. 'Οπως και στην Θεσσαλονίκη επίσης. Αλλά σίγουρα επειδή κάνουμε πάρα πολλές περιοδείες ανά τον κόσμο, η Νότια Αμερική μας κρατάει, νιώθουμε υπέροχα που παίζουμε εκεί και φυσικά μην ξεχάσουμε τον τόπο μας, την Ελλάδα.
Ποια είναι η καλύτερη και ποια η χειρότερη εμπειρία της μπάντας;
Χειρότερη εμπειρία είναι όταν κάποιες φορές, μας έχουν πετάξει στο δρόμο. Ειδικά την δεκαετία του '90, σε κάποιες περιοδείες που εξαφανίστηκαν κάποιοι promoter, δεν μας άφησαν εισιτήρια να γυρίσουμε πίσω, βρεθήκαμε μέσα στη 'ζούγκλα', να ψάχνουμε στην Πρεσβεία μήπως καταφέρουμε να γυρίσουμε πίσω. Στιγμές οι οποίες πραγματικά ένιωθες οτι παίζεις ακόμα και την ζωή σου. Τώρα σαν καλύτερη δεν μπορώ να διαλέξω κάποια συγκεκριμένη. Θα έλεγα η Fuck Christ Tour το 1993, η πρώτη αμιγώς black metal περιοδεία που έχει γίνει ποτέ, ήταν η καλύτερη εμπειρία μας. Φυσικά συνεχίζουμε να έχουμε καινούργιες εμπειρίες κάθε φορά που παίζουμε. Τώρα για παράδειγμα πάμε Αυστραλία, πάμε Ιαπωνία, πάμε Ταϊλάνδη, νομίζω οτι θα κερδίσουμε κάποιες εμπειρίες και απο εκεί, αλλά σίγουρα η εμπειρία του '93, όταν ήμασταν και πιτσιρικάδες, το να συμμετάσχουμε σε μια τόσο cult περιοδεία, όπως η Fuck Christ Tour, είναι πιστεύω η καλύτερη.
Πραγματικά νιώθω έναν οργασμό θα έλεγα τα τελευταία χρόνια. Πάρα πολλές μπάντες, πάρα πολλές συναυλίες, οι τοπικές συναυλίες θα έλεγα πηγαίνουν πάρα πολύ καλά, με αποτέλεσμα να βγαίνει μια νέα γενιά μουσικών και μπαντών, οι οποίες είμαι σίγουρος οτι αργά ή γρήγορα θα αποφέρει κάτι καλό. Μετά το τέλμα που είχαμε για μια δεκαετία, απο το '93, '94, 95 μέχρι το 2003, που η ελληνική σκηνή δεν έβγαζε τίποτα, τώρα βλέπω οτι πήραν πρέφα οι ελληνικές μπάντες, οτι για να μάθει την μουσική σου κάποιος πρέπει να παλέψεις. Και πραγματικά τα νέα παιδιά παλεύουν πάρα πολύ και είμαι πραγματικά χαρούμενος όταν βλέπω τόσες νέες μπάντες, τόσο καλούς μουσικούς που φτιάχνουν ενδιαφέροντα σύνολα. Είμαι σίγουρος οτι αργά ή γρήγορα θα δούμε αποτελέσματα.
Θα ωριμάσει ...
Ναι θα ωριμάσει. Παίρνει χρόνο, αλλά θα ωριμάσει
Είσαι υπέρ ή κατά του free downloading;
Είμαι υπέρ, όποιος δεν έχει λεφτά να το κατεβάζει, διοτι έτσι μπορεί να ακούσει την μουσική μου. Δεν βγάζαμε ποτέ απο τους δίσκους λεφτά, ούτε πρόκειται να βγάλουμε, ήδη χάνουμε... Και κάποιος που δεν έχει λεφτά σε μια χώρα, που τα οικονομικά του δεν του επιτρέπουν να αγοράσει CD, δεν με ενδιαφέρει, ας το κατεβάσει. Δεν με ενδιαφέρουν τα λεφτά. Με ενδιαφέρουν τα λεφτά για να μπορώ να πληρώσω τους λογαριασμούς μου κτλ., ως εκεί. Παίζω μουσική για να επικοινωνήσω με κάποιον και όταν επικοινωνεί κάποιος απο τόσο μακριά, απο την άλλη πλευρά του πλανήτη, για μένα είναι σαν να είμαι πλούσιος. Οπότε δεν θα έλεγα σίγουρα 'Κατεβάστε τα όλα και μη στηρίζετε τις μπάντες', αλλά θα έλεγα σίγουρα 'Ακούστε την μουσική μας'. Αν δεν έχεις, δυστυχώς δεν μπορείς να αγοράσεις, αν έχεις καλό είναι να σαπορτάρεις την μπάντα.
Έχουν περάσει αρκετοί μήνες απο την κυκλοφορία του τελευταίου σας album "Κατά Τον Δαίμονα Εαυτού" , ποια είναι η ανταπόκριση απο τον κόσμο;
Άμα σου πώ οτι είναι η πρώτη φορά που κάνουμε τόσο εκτενή περιοδεία, καταλαβαίνεις οτι η ανταπόκριση ήταν πραγματικά πολύ καλή. Ήταν πάρα πολύ καλή, σε υψηλό επίπεδο, δεχθήκαμε προτάσεις απο όλο τον κόσμο για να παίξουμε τον συγκεκριμένο δίσκο και πραγματικά είμαστε χαρούμενοι, γιατί ίσως έχουμε πάρει τα καλύτερα reviews, απο τότε που φτιαχτήκαμε. Οπότε θα έλεγα πολύ καλή.
Πράξε κατα το ποθείν, κάνε οτι σου λέει ο εαυτός σου. Είναι ένα αρχαίο ελληνικό ρητό το οποίο είναι κάτι παρόμοιο με το Non Serviam. 'Δεν υποτάσσομαι', σε ελεύθερη μετάφραση, η οποία μας εκφράζει πάρα πολύ σαν μπάντα.
Έχει χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη φράση και στον τάφο του Jim Morrison
Ναι το είδα στην πορεία και πραγματικά ένιωσα λίγο...
...o Σάκης ακούει Doors;
Δεν μου αρέσουν οι Doors όχι.
Πρόσφατα δώσατε την μεγαλύτερη σε διάρκεια συναυλία στην ιστορία των Rotting Christ στην οποία παρευρεθήκαμε και μείναμε “άφωνοι”.
Περάσατε καλά;
Χαίρομαι !
Θα θέλαμε να μας πεις δυο λόγια για αυτήν
Παίξαμε διήμερο επειδή η ζήτηση ήταν πολύ μεγάλη και πραγματικά νιώσαμε υπέροχα που δυο μέρες γεμίσαμε. Ήρθε πάρα πολύς κόσμος. Αν μπορούσαμε θα κάναμε και τρίτη μέρα, τόσο πολύ μας στήριξε ο κόσμος. Βγάλαμε live γύρω στις 3 ώρες την πρώτη μέρα, την δεύτερη γύρω στις 2 1/2 και πραγματικά νιώσαμε υπέροχα. Το vibe ήταν υπέροχο και μπορώ να πω οτι μας έδωσε φτερά και μεγάλη ενέργεια για να συνεχίσουμε να παίζουμε ανα τον κόσμο. Πραγματικά ευχαριστούμε απο τα βάθη της ψυχής μας την τοπική σκηνή που μας στήριξε τόσο πολύ.
Την μια ημέρα παίξατε 3 ώρες και την άλλη 2 1/2. Αυτοσχεδιάσατε στο set-list, δεν είχατε μόνο το standart set-list
Παίξαμε κάτι διαφορετικό. Δεν μπορούσαμε να παίξουμε και τις δύο μέρες τόσο πολύ γιατί δεν είμαστε και πιτσιρικάδες. Πίστεψέ με το να ουρλιάζεις 3 ώρες δεν είναι τόσο εύκολο πράγμα.
Αλλά σιγουρα ήταν ευχάριστο για εσάς. Το να γουστάρεις να παίξεις σου δίνει περισσότερη ενέργεια.
Εννοείται. Μετά απο χίλια και live, πιστεύω οτι αυτό είναι απο τα καλύτερα, οπότε καταλαβαίνεις οτι υπάρχει ζεστή ακόμα η ιδέα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια της μπάντας;
Φεύγουμε Αυστραλία τώρα, πάμε Ιαπωνία, Ταϊλάνδη, συνεχίζουμε Αμερική. Συνεχίζουμε μια παγκόσμια περιοδεία. Έχουμε σκοπό πραγματικά να παίξουμε σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη τον τελευταίο δίσκο και πιστεύω οτι θα το καταφέρουμε, διότι το ενδιαφέρον είναι πάρα πολύ μεγάλο. Κάποια στιγμή θα σταματήσουμε μπας και μας έρθει κάποια ιδέα για να γράψουμε κάποιον καινούργιο δίσκο επειδή πραγματικά το να γράψεις δίσκο δεν είναι για μένα τόσο εύκολη υπόθεση. Θέλει πραγματικά να μιλήσεις με τον εαυτό σου και ακόμα δυστυχώς δεν έχω βρει χρόνο για να μιλήσω με τον εαυτό μου. Οπότε στόχος μας είναι να τελειώσουμε την παγκόσμια περιοδεία, να παίξουμε οπουδήποτε υπάρχει στον πλανήτη μεταλάς και μετά να συνεχίσουμε με νέες ιδέες και νέα κομμάτια.
Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ!
Εγώ ευχαριστώ παιδιά για το ενδιαφέρον σας, πραγματικά. Εύχομαι αυτό που κάνετε να το στηρίξετε, να κρατήσουμε την τοπική σκηνή δυνατή, να' μαστε 'ένα', διοτι μπορεί η χώρα μας να μην τα πάει καλά, αλλά το metal να' στε σίγουροι οτι πάει πολύ καλά. Και θα δώσουμε την απάντηση, αυτήν που πρέπει, σε αυτούς που τόσα χρόνια μας είχαν στο περιθώριο.
'Apostolis' & 'D.I. Black' for BBR
Leave A Comment: